Η ΝΙΚΗ ΣΑΝ ΦΟΙΝΙΚΑΣ

Ζωγραφιές: ΝΙΚΗ ΜΑΡΑΓΚΟΥ
Φωτογραφία στο εξώφυλλο: ΖΗΝΩΝ ΣΤΑΥΡΙΝΙΔΗΣ

Επίμετρο: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΤΤΑΛΙΔΟΥ

Μια μακρόχρονη πνευματική φιλία συνέδεε την Ηρακλειώτισσα Κλαίρη Μιτσοτάκη και τη Νίκη Μαραγκού, Κύπρια οπωσδήποτε, με Κοζανίτισσα μητέρα ωστόσο. Κοσμοπολίτισσες και αυτάρκεις, μάνες και διανοούμενες και οι δυο, με την έγνοια της θάλασσας που τις ένωνε και την ανεξαρτησία που επιτρέπουν οι αέρηδες της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Το μικρό αυτό δοκίμιο γράφτηκε λίγους μήνες μετά τον αιφνίδιο θάνατο της Νίκης Μαραγκού το 2013 και σύμφωνα με την Μαρία Νικολοπούλου («Η πολυφωνία της μνήμης», στο Κύπρος, Γυναικεία φωνή και μνήμη στο έργο της Νίκης Μαραγκού, επιμ. Πολίνα Ταμπακάκη, Το Ροδακιό 2019) «επιτελεί μια ηθική και ταυτόχρονα αφηγηματική χειρονομία, η οποία δεν περιορίζεται στη δυαδική της σχέση με την Μαραγκού, αλλά παρουσιάζει το πλέγμα των σχέσεων που τη συνδέει μαζί της, διαμορφώνοντας μια μνημονική κοινότητα φίλων και ομοτέχνων. […] Το έργο και η προσωπικότητα της Μαραγκού παρουσιάζονται σαν μια αδιάσπαστη συνέχεια, το έργο της ως το απόσταγμα μιας χαρισματικής προσωπικότητας, με κύριο χαρακτηριστικό τη φαντασία και τη σύλληψη του καίριου. Ταυτόχρονα όμως παρουσιάζεται να έχει χαρίσματα που είναι απαραίτητα για κάθε εικαστικό ή λογοτέχνη σύμφωνα με τα κριτήρια της Μιτσοτάκη: «αφέλεια και μαεστρία μαζί». […] Με ανάλογο τρόπο, στο κείμενο Η Νίκη σαν φοίνικας ο αφηγηματικός και δοκιμιακός λόγος της Μιτσοτάκη εναλλάσσεται με αποσπάσματα από διηγήματα και ποιήματα της Μαραγκού, σε αντιπαραβολή με εικαστικά της έργα. Τα κείμενα μάλιστα της Μαραγκού τυπώνονται με γαλάζιο χρώμα, και διαφοροποιούνται έτσι και οπτικά από την αφήγηση της Μιτσοτάκη. Έτσι ο λόγος της νεκρής φίλης εσωτερικεύεται στην αφήγηση, παρατείνοντας τον γόνιμο καλλιτεχνικό τους διάλογο [...] Κάποια από τα εικαστικά αυτά έργα παρουσιάζονται εντός του πλαισίου της επικοινωνίας των δύο γυναικών (στην οθόνη του κινητού ή φωτογραφημένα στην κορνίζα τους) και έτσι εντάσσονται στη μνημονική αφήγηση.»

Η Κλαίρη Μιτσοτάκη σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και παρακολούθησε μαθήματα μεσαιωνικής ανθρωπολογίας στην Ecole des Hautes Etudes στο Παρίσι. Συνεργάτης του περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος, με σύντομη θητεία σε εφημερίδες και στην εκπαίδευση, άσκησε με μεγαλύτερη μονιμότητα το επάγγελμα του μεταφραστή και του υπεύθυνου εκδόσεων. Πεζογραφεί από το 1982. Το θέατρο και η σκηνή απασχολούν σταθερά ένα μέρος της δραστηριότητάς της.